Wprowadzenie
Panele fotowoltaiczne to urządzenia, które pozwalają na pozyskiwanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego. Jest to rozwiązanie ekologiczne, oszczędne i coraz bardziej popularne w Polsce. Jednak wiele osób zastanawia się, ile kosztuje taka instalacja, na co zwrócić uwagę i czy się opłaca. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania i dlaczego warto zainwestować w energię słoneczną.
Jak działa fotowoltaika?
Fotowoltaika opiera się na zjawisku fotowoltaicznym, czyli przetwarzaniu światła słonecznego na prąd stały przez specjalne urządzenia nazywane ogniwami fotowoltaicznymi. Ogniwa te są połączone ze sobą w moduły, które tworzą panele fotowoltaiczne. Panele są montowane na dachu lub podłożu za pomocą systemu mocowania, który zapewnia stabilność i odporność na warunki atmosferyczne.
Prąd stały wytworzony przez panele musi zostać przekształcony na prąd przemienny o parametrach umożliwiających podłączenie do sieci energetycznej lub zasilanie urządzeń elektrycznych. Służy do tego urządzenie nazywane inwerterem lub falownikiem, które jest sercem instalacji fotowoltaicznej. Inwerter steruje również pracą systemu i zabezpiecza go przed awariami.
Uzyskaną energię elektryczną można zużywać na bieżąco, magazynować lub sprzedawać. Jeśli chcemy korzystać z prądu również po zachodzie słońca lub w czasie braku słońca, potrzebujemy systemu magazynowania energii, czyli akumulatora. Akumulator pozwala na gromadzenie nadwyżki energii wyprodukowanej przez panele i wykorzystanie jej w razie potrzeby.
Koszt Instalacji fotowoltaicznej
Cena instalacji fotowoltaicznej zależy od wielu czynników, takich jak moc instalacji, jakość i rodzaj paneli, inwertera i konstrukcji montażowej, a także koszt robocizny i ewentualnych dodatków. Średni koszt instalacji fotowoltaicznej o mocy 5 kW wynosi od 15 do 25 tysięcy złotych. Koszt ten może być obniżony dzięki dotacjom z programu Mój Prąd 4.0 oraz uldze termomodernizacyjnej. Aby więcej dowiedzieć się na ten temat, sprawdź nasz artykuł – Jakie są koszty instalacji fotowoltaicznej w Polsce?
Wymagania techniczne dla instalacji fotowoltaicznej
Moduły fotowoltaiczne to system, który pozwala na wytwarzanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego. Jest to rozwiązanie przyjazne dla środowiska i portfela, ponieważ pozwala na obniżenie rachunków za prąd i uzyskanie dodatkowych dochodów z nadwyżki energii. Aby instalacja fotowoltaiczna działała prawidłowo i bezpiecznie, musi spełniać pewne wymagania techniczne, które dotyczą zarówno projektu, jak i wykonania i eksploatacji systemu.
Projekt instalacji fotowoltaicznej
Projekt instalacji fotowoltaicznej jest podstawą do prawidłowego doboru i montażu elementów systemu. Powinien być dostosowany do indywidualnych warunków technicznych i energetycznych budynku, na którym ma być zainstalowany system. Projekt powinien uwzględniać takie czynniki jak:
- Zapotrzebowanie na energię elektryczną – określa moc i liczbę paneli fotowoltaicznych potrzebnych do pokrycia zapotrzebowania budynku na energię elektryczną. Można je obliczyć na podstawie rachunków za prąd lub licznika energii.
- Powierzchnia dachu – określa rozmiar instalacji, tym samym możliwości montażu paneli fotowoltaicznych na dachu budynku. Należy uwzględnić kierunek, nachylenie i kształt dachu oraz odstęp między panelami a krawędzią dachu.
- Nasłonecznienie – określa ilość energii słonecznej, która dociera do paneli fotowoltaicznych. Należy uwzględnić położenie geograficzne, orientację i nachylenie paneli oraz ewentualne przeszkody zacieniające panele, takie jak drzewa, budynki czy inne elementy.
- Koszt i zwrot inwestycji – określa opłacalność instalacji fotowoltaicznej. Należy porównać koszt zakupu i montażu systemu z oszczędnościami na rachunkach za prąd i dochodami z nadwyżki energii.
Projekt twojej instalacji fotowoltaicznej powinien być wykonany przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych lub certyfikat wystawiony przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego w zakresie systemów fotowoltaicznych.
Montaż i instalacja fotowoltaiki
Wykonanie instalacji fotowoltaicznej polega na montażu i podłączeniu elementów systemu, takich jak panele fotowoltaiczne, falownik, konstrukcja montażowa, przewody i zabezpieczenia. Wykonanie instalacji fotowoltaicznej powinno być zgodne z projektem i obowiązującymi normami i przepisami. Profesjonalny montaż powinien zostać wykonany przez przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych lub osobę która posiada certyfikat wystawiony przez Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego w zakresie systemów fotowoltaicznych.
Jak dobrać panele fotowoltaiczne do swoich potrzeb?
Aby dobrać odpowiednie panele fotowoltaiczne do twoich potrzeb, należy wziąć pod uwagę kilka czynników, takich jak:
- Zapotrzebowanie na energię elektryczną – im większe jest zapotrzebowanie na energię elektryczną, tym większa powinna być moc instalacji. W tym wypadku warto określić roczne zużycie energii, przez co będziemy w stanie określić moc instalacji. Można obliczyć zapotrzebowanie na energię elektryczną na podstawie rachunków za prąd lub licznika energii.
- Powierzchnia dachu – im większa jest powierzchnia dachu, tym więcej paneli fotowoltaicznych można zamontować co zwiększy moc instalacji. Należy jednak pamiętać o zachowaniu odpowiedniego odstępu między panelami a krawędzią dachu oraz uwzględnić kierunek i nachylenie dachu.
- Nasłonecznienie – im większe jest nasłonecznienie, tym więcej energii słonecznej można uzyskać z paneli fotowoltaicznych. Tym samym, należy pamiętać o możliwych przeszkodach w postaci drzew, budynków lub innych elementów, które mogą zacieniać panele. Optymalnym kierunkiem dla paneli fotowoltaicznych jest południe, a optymalnym nachyleniem jest kąt równy szerokości geograficznej miejsca zamontowania paneli.
- Koszt i zwrot inwestycji – im wyższa jest jakość i sprawność paneli fotowoltaicznych, tym wyższy jest ich koszt. Jednak dzięki panelom fotowoltaicznym możesz zyskać na rachunkach za prąd i uzyskiwanie dodatkowych dochodów z nadwyżki energii sprzedawanej do sieci. Dlatego warto porównać koszt i zwrot inwestycji różnych rodzajów paneli fotowoltaicznych i wybrać ten, który najlepiej odpowiada naszym oczekiwaniom i możliwościom finansowym.
Jak zadbać o panele fotowoltaiczne?
Instalacja fotowoltaiczne jest trwałym i niezawodnym urządzeniem, które nie wymaga dużego nakładu pracy i pieniędzy na konserwację. Jednak aby zapewnić jej optymalną wydajność i żywotność, należy pamiętać o kilku prostych zasadach:
- Czyszczenie – należy regularnie czyścić panele fotowoltaiczne z kurzu, liści, ptasich odchodów i innych zabrudzeń, które mogą obniżać ich sprawność. Najlepiej robić to rano lub wieczorem, gdy panele są chłodne, używając miękkiej ściereczki lub gąbki i wody. Nie należy używać detergentów ani środków chemicznych, które mogą uszkodzić powierzchnię paneli. Można też skorzystać z profesjonalnych usług czyszczenia paneli fotowoltaicznych lub zainstalować system automatycznego czyszczenia.
- Kontrola – należy regularnie sprawdzać stan techniczny paneli fotowoltaicznych i inwertera, aby wykryć ewentualne uszkodzenia lub usterki. Można to robić samodzielnie lub zlecić to specjalistycznej firmie. W razie potrzeby należy zgłosić się do serwisu gwarancyjnego lub pogwarancyjnego producenta paneli lub inwertera.
- Ubezpieczenie – należy ubezpieczyć panele fotowoltaiczne od ryzyka kradzieży, pożaru, gradobicia lub innych zdarzeń losowych, które mogą spowodować ich uszkodzenie lub utratę. Można to zrobić w ramach ubezpieczenia domu lub osobno. Należy jednak sprawdzić zakres i warunki ubezpieczenia oraz zgłaszać wszelkie zmiany w instalacji fotowoltaicznej do ubezpieczyciela.
Jakie są zalety fotowoltaiki?
Fotowoltaika ma wiele zalet, które sprawiają, że jest to atrakcyjna inwestycja dla domów, firm i gospodarstw rolnych. Oto najważniejsze z nich:
- Niezależność od podwyżek cen prądu – fotowoltaika daje możliwość wytwarzania własnej energii elektrycznej bez konieczności płacenia rachunków za prąd. Jest to szczególnie ważne w obliczu stale rosnących cen energii i niepewności rynkowej. Sprawdź naszych 7 sposobów na obniżenie rachunku za prąd.
- Ogólnodostępne źródło energii za darmo – energia pochodząca ze słońca jest darmowa i należy do źródeł odnawialnych. Oznacza to, że mamy do niej nieograniczony dostęp i nie musimy martwić się o jej wyczerpanie lub ograniczenia prawne.
- Ekologiczny sposób pozyskiwania prądu – fotowoltaika jest przyjazna środowisku naturalnemu i przyczynia się do walki ze zmianami klimatu. Przy stałej produkcji prądu instalacja nie emituje CO₂ ani innych szkodliwych substancji. Nie ingeruje również w krajobraz ani nie zaburza ekosystemów.
- Ulgi podatkowe na fotowoltaikę – obecnie można skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej lub programu „Mój Prąd” , która pozwala na odliczenie od podatku dochodowego wydatków poniesionych na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, dzięki czemu możesz znacznie obniżyć koszt całej inwestycji. Ulga ta wynosi do 53 000 zł lub 23% wartości przedsięwzięcia i przysługuje właścicielom lub współwłaścicielom jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Ulga podlega rozliczeniu w ciągu trzech lat od poniesienia pierwszego wydatku na termomodernizację.
- Wysoka wydajność i długa żywotność paneli słonecznych – fotowoltaika to technologia nastawiona na długi czas bez kosztowego i bezawaryjnego działania. Szacuje się, że panele słoneczne zachowują wysoką wydajność działania przez około 30 lat lub dłużej. Z każdym rokiem technologia ich produkcji jest udoskonalana, więc można się spodziewać jeszcze większych oszczędności.
Jakie są wady fotowoltaiki?
Fotowoltaika ma również pewne wady, które należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o inwestycji. Oto najważniejsze z nich:
- Wysoki koszt początkowy – panele słoneczne wymagają sporego nakładu finansowego na zakup i montaż paneli, inwertera, akumulatora i innych elementów systemu. Średnio można przyjąć, że za 1 kW mocy instalacji trzeba zapłacić około 4000-5000 zł. Oznacza to, że typowa instalacja o mocy 4-6 kW kosztuje od 16 000 do 30 000 zł. Jednak koszt ten można obniżyć dzięki dofinansowaniu i uldze podatkowej np. korzystając z programu „Mój Prąd”.
- Zależność od warunków pogodowych – fotowoltaika jest uzależniona od nasłonecznienia i temperatury otoczenia. Oznacza to, że produkcja prądu jest niższa w zimie, w czasie zachmurzenia lub opadów. Dlatego ważne jest dobranie odpowiedniej mocy instalacji do potrzeb energetycznych domu oraz zastosowanie systemu magazynowania energii, który pozwoli na korzystanie z prądu w nocy lub w czasie braku słońca.
- Konieczność utrzymania paneli w czystości – Instalacja fotowoltaiczna wymaga regularnego czyszczenia paneli z kurzu, liści, śniegu czy ptasich odchodów, które mogą obniżać ich sprawność. Zaleca się mycie paneli co najmniej raz do roku specjalnymi środkami i sprzętem. Niektóre firmy oferują usługi czyszczenia paneli za dodatkową opłatą.
Podsumowanie
Panele fotowoltaiczne to świetny sposób na wykorzystanie energii słonecznej do produkcji energii elektrycznej. Są to ekologiczne i ekonomiczne rozwiązania, które pozwalają na obniżenie kosztów utrzymania domu i zwiększenie niezależności energetycznej, jak każde rozwiązanie posiadają swoje wady i zalety. Jednakże, aby cieszyć się z korzyści płynących z paneli fotowoltaicznych, należy dobrać je do swoich potrzeb, zadbać o ich prawidłowe montaż i konserwację oraz ubezpieczyć je od ryzyka uszkodzenia lub kradzieży.